GIẢI NGHIÊN CỨU
HỌC GIẢ NGUYỄN ĐÌNH ĐẦU

DIỄN TỪ NHẬN GIẢI

Kính thưa bà Nguyễn Thị Bình, 
Nguyên Phó chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam, 
Chủ tịch Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh,

Thưa Quý vị

Để chân thành cảm ơn quý vị, xin cho phép tôi có đôi điều tâm sự

Ba mươi tư năm trước đây, sau khi làm nhiệm vụ khiêm tốn của người công dân yêu hòa bình và thống nhất tổ quốc, tôi tiếp tục công việc tìm hiểu địa lý lịch sử nước ta từ đầu thế kỷ XVII đến thời hiện đại, qua các sử liệu chính thống, chủ yếu qua bộ sưa tập địa bạ cổ cua 16.000 xã thôn và bộ sưu tập bản đồ khá phong phú vừa cổ vừa kim.

Là cộng tác viên của Viện Kinh tế, tôi đã nghiên cứu tình hình nông nghiệp dưới triều Nguyễn. Vấn đề Đo đong cân đếm xưa và chuyển sang hệ mét. Vấn đề mỏ đồng và Pháp cắt tổng Tụ Long có mỏ đồng lớn nhất cho nhà Thanh. Hai chuyên đề sau đã được công bố.

Là cộng tác viên của Viện Khoa học Xã hội tại TP Hồ Chí Minh, tôi đã hoàn thành tập sách Chế độ công điền công thổ trong lịch sử khẩn hoang lập ấp ở Nam Kỳ Lục Tỉnh.

Là thành viên trong Ban Địa chí Văn hóa, rồi Ủy viên Hội đồng Khoa học Xã hội TP Hồ Chí Minh, tôi được trao phần nghiên cứu địa lý lịch sử trong các công trình chung, đặc biệt trong bộ Địa chí Văn hóa TP Hồ Chí Minh và các tác phẩm kỷ niệm 300 năm Sài Gòn, Gia Định, TP Hồ Chí Minh.

Ngoài ra, tôi được tự do nghiên cứu các đề tài khác, mà chủ yêu là nghiên cứu bộ sưu tập Địa bạ đầu triều Nguyễn viết bằng Hán Nôm. Cùng một số chuyên gia, tôi đã ghi chép, tóm lược được khoảng 11.000/16.000 cuốn địa bạ, thì bỗng năm 1993 toàn bộ lưu chữ Châu bản và Địa bạ phải thu gom chuyển từ TP Hồ Chí Minh ra Hà Nội. Về phần sưu tập bản đồ thì không được quảng bá những gì liên quan đến biên giới Hoàng Sa-Trường Sa.

Vượt qua mọi khó khăn trở ngại, tôi đã vừa viết vừa lách để có thể xuất bản được một số sách và viết được một số bài báo chủ yếu đăng trong Xưa Nay-cơ quan của Hội Sử học Việt Nam mà tôi là thành viên từ khi tái lập năm 1989.

Thời gian thấm thoát thoi đưa, đầu tháng 3 vừa qua, tôi vào tuổi 90, bỗng được tin Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh trao tặng giải thưởng Nghiên cứu cho tôi. Xin chân thành tri ơn quý vị lãnh đạo Quỹ và Hội đồng xét giải thưởng.

Tự biết mình còn nhiều thiếu sót trong đời nghiên cứu, nhưng tôi luôn tâm niệm lời dặn của cụ Phan Châu Trinh xưa: Muốn phục vụ đắc lực dân trí, dân khí, dân sinh, phải biết suốt đời học hỏi và tu dưỡng. Tôi xin kính biếu quý vị những bài viết của tôi trong tháng 3 này và với sự khuyến khích quý báu của quý vị tôi vẫn sẽ tiếp tục nghiên cứu trong khả năng khiêm tốn của mình.

Một lần nữa xin cám ơn và kính chúc sức khỏe quý vị.